Począwszy od 17 lutego 2024 r., na terenie Unii Europejskiej stosuje się Akt o usługach cyfrowych („AUC”) przyjęty 4 października 2022 r. To ważna regulacja, która koncentruje się na wzmocnieniu bezpieczeństwa w środowisku internetowym i ochronie praw podstawowych w tym środowisku. Poniżej piszę o tym, co z niej wynika i dla kogo. Zaczynając od odpowiedzi na pytanie: czy AUC musi przestrzegać każdy, kto korzysta z internetu?

Otóż AUC dotyka praktycznie każdej osoby czy podmiotu, które są aktywne w internecie. Z tym, że nie każdego w taki sam sposób. Generalnie można tutaj wskazać trzy kategorie podmiotów, z których pierwszym są „szeregowi” użytkownicy (konsumenci treści lub klienci serwisów internetowych), którzy zyskali dzięki AUC nowe uprawnienia i narzędzia. Druga grupa to przedsiębiorcy wykorzystujący internet jako kanał sprzedaży swoich produktów (czy usług), którzy zostali pośrednio objęci dodatkowymi obowiązkami w zakresie transparentności. Kategorię trzecią stanowią podmioty oferujące usługi pośrednie osobom fizycznym lub prawnym (odbiorcom usług), i tejże właśnie kategorii AUC przede wszystkim dotyczy.

Aby zrozumieć, kto może być uznany za podmiot oferujący usługi pośrednie, należy sięgnąć do definicji tych usług. Obejmują one: zwykły przekaz, czyli zapewnienie dostępu do sieci telekomunikacyjnej lub transmisję informacji przekazanych przez odbiorcę usługi poprzez taką sieć; caching, czyli transmisję informacji w sieci plus krótkotrwałe przechowywanie celem usprawnienia późniejszych transmisji; wreszcie hosting, czyli przechowywanie informacji przekazanych przez odbiorcę usługi i na jego żądanie.

Tylko powyższe usługi podlegają regulacji przez AUC. Przepisów nie stosuje się do innego rodzaju usług i to nawet wówczas, jeśli są one świadczone przy pomocy usług pośrednich. W praktyce chodzi więc o usługi, które stanowią „kręgosłup” funkcjonowania internetu. Przykładowo, jeśli prowadzimy sklep internetowy w klasycznej formie, to co do zasady nie będziemy uznani za dostawcę usług pośrednich w przeciwieństwie do podmiotu, który zapewnia hosting naszego sklepu.

Trzeba jednak zawsze przyjrzeć się dokładnie zakresowi funkcjonalności naszego serwisu, bo jeśli okaże się, że jest tam funkcja umożliwiająca przechowywanie informacji przekazanych przez odbiorcę usługi i na jego żądanie (np. sekcja „opinii o produkcie”, umożliwiająca swobodne dodawanie komentarzy), wówczas możemy wejść w zakres hostingu.

Obowiązki dostawców usług pośrednich

Kolejne kluczowe pytanie w kontekście AUC brzmi: czy wszyscy dostawcy usług pośrednich mają takie same obowiązki? Okazuje się, że to, jaki konkretnie zakres obowiązków będzie ciążył na konkretnym dostawcy usług pośrednich, będzie zależeć w pierwszym rzędzie od wielkości tego podmiotu. W skrócie można powiedzieć, że AUC dotknie przede wszystkim średnich i dużych przedsiębiorców (mikro i mali przedsiębiorcy będą zwolnieni z większości obowiązków), przy czym w przypadku największych graczy – bardzo dużych platform internetowych (VLOP-y) oraz bardzo dużych wyszukiwarek (VLOSE-y) wprowadzono dodatkowe, wzmocnione regulacje. Ponadto, istotny jest także dokładny zakres prowadzonej działalności. W przypadku usług hostingu (w tym platform internetowych) katalog obowiązków jest szerszy niż dla pozostałych usług pośrednich.

Przechodząc do meritum: wszyscy dostawcy usług pośrednich powinni ustanowić właściwe kanały komunikacji z organami publicznymi oraz odbiorcami usług, tzw. pojedyncze punkty kontaktowe. Co istotne, odbiorcom usług należy zapewnić możliwość korzystania ze środków komunikacji zakładających możliwość kontaktu z człowiekiem (tj. punkt kontaktowy nie może zostać zorganizowany wyłącznie z udziałem botów). Kolejny wymóg dotyczy zapewnienia, że warunki korzystania z usług (regulaminy) będą uwzględniać informacje o ograniczeniach nakładanych w związku z korzystaniem z takich usług (należy zawrzeć m.in. informacje dotyczące procedur i środków stosowanych w celu moderowania treści). Do obowiązków dostawców usług pośrednich należy ponadto „realizacja obowiązków sprawozdawczych” (nie rzadziej niż raz w roku).