Wspomniany Akt o usługach cyfrowych jest efektem prac Komisji Europejskiej w celu uregulowania działalności branży technologicznej, w tym także działających w tym obszarze firm-gigantów. Regulacja jest częścią unijnej strategii cyfrowej „Shaping Europe’s Digital Future”. Wprowadzenie aktu o usługach cyfrowych będzie internetową rewolucją, bowiem zmian będzie dużo, a dostosowanie się firm internetowych do wymogów AUC może okazać się sporym wyzwaniem.

Adresatami obowiązków określonych w Akcie o usługach cyfrowych (AUC) są przede wszystkim platformy internetowe, takie jak serwisy społecznościowe, sklepy z aplikacjami internetowymi, platformy handlu elektronicznego czy wreszcie znane nam wszystkim serwisy, które pomagają nam zawierać tzw. krótkoterminowe umowy najmu. Unijne rozporządzenie zadbać ma przede wszystkim o stworzenie bardziej sprawiedliwych warunków działania dla podmiotów obecnych w sieci, a z drugiej strony ma także zapewnić lepszą ochronę i zwiększyć prawa użytkowników usług cyfrowych. Akt o usługach cyfrowych jest regulacją horyzontalną i dotyczy on potencjalnie wszystkich treści i usług, które dostępne są w internecie.

Prawodawca unijny podzielił obowiązki nakładane na pośredników internetowych na trzy kluczowe obszary obejmujące moderowanie (w tym także usuwanie nielegalnych lub szkodliwych treści) i zasady dotyczące prowadzenia reklamy internetowej. Ponadto określony został sposób funkcjonowania platform handlu elektronicznego, które umożliwiają zawieranie transakcji pomiędzy przedsiębiorcami sprzedającymi swoje produkty i usługi konsumentom (relacje B2C).

Moderowanie szkodliwych treści

Jednym z kluczowych obowiązków po stronie dostawców usług pośrednich będzie moderowanie oraz rozpatrywanie zgłoszeń nielegalnych lub szkodliwych treści. Poprzez „moderowanie” możemy rozumieć działania, których celem jest wykrywanie, identyfikowanie, zwalczanie, a w tym także usuwanie nielegalnych treści lub informacji zamieszczanych na portalach internetowych. W ramach dostępnych działań dostawca usług pośrednich będzie mógł wdrożyć środki, które uniemożliwią eksponowanie szkodliwych lub nielegalnych treści oraz ograniczą do nich dostęp, ewentualnie doprowadzą do całkowitego usunięcia takich informacji. Możliwe będzie także zamknięcie lub zawieszenie konta odbiorcy przekazującego takie treści.

Z drugiej strony, oprócz usuwania takich szkodliwych czy nawet nielegalnych treści, wzmocniono także prawa samych użytkowników, którzy umieszczają w internecie różnego rodzaju materiały. Wprowadzono możliwość odwoływania się od decyzji podejmowanych przez dostawców platform (ma zostać stworzony odrębny w tym zakresie tryb odwoływania), włącznie z możliwościami sądowego kwestionowania tych decyzji.

Nowy sposób funkcjonowania platform handlu elektronicznego Jednym z obszarów, jakiego dotyczy AUC, jest handel elektroniczny i wzmocnienie bezpieczeństwa użytkowników na platformach transakcyjnych. Dostawcy tego rodzaju platform będą zobowiązani do zbierania i weryfikowania informacji o firmach dokonujących u nich transakcji. Ponadto, jeśli platforma otrzyma informację (np. od organów ścigania), że użytkownik kupił za jej pośrednictwem nielegalny towar lub usługę, musi go o tym poinformować.

Zmiany w reklamie internetowej

Kolejnym obszarem, który regulować będzie Akt o usługach cyfrowych, jest reklama internetowa. Prawodawca wprowadza ograniczenia czy zakazy dotyczące kierowania reklamy do małoletnich. Znacznie zwiększy się także transparentność przekazów reklamowych publikowanych w internecie, w tym w zakresie publikowania informacji na temat reklamodawcy. Należy zaznaczyć, że na mocy AUC nie będzie możliwe prowadzenie tzw. reklamy targetowanej do małoletnich, a więc profilowania na podstawie danych osobowych. W tym kontekście skomplikowane będą przypadki serwisów, których tematyka jasno wskazuje, że ich użytkownikami są małoletni…  Być może ta kwestia zostanie doprecyzowana.

Zakaz profilowania nie oznacza, że w ogóle nie będzie możliwości wyświetlania takich reklam, ale nie będzie można zamawiać reklam z użyciem takich kryteriów, jak te, że odbiorca jest małoletni i interesuje się konkretnymi treściami w sieci. Zakaz dotyczący profilowania reklam będzie też chronił dorosłych przed kierowaniem do nich reklam opartych, w rozumieniu przepisów RODO, na profilowaniu wrażliwych danych, jak: stan zdrowia, nałogi, wyznanie czy poglądy polityczne.

Najważniejszym zadaniem, jakie w tym momencie jeszcze przed nami w zakresie unijnego Aktu o usługach cyfrowych to wypracowanie krajowych regulacji, które umożliwiłyby odpowiednie wdrożenie nowych przepisów oraz ustanowienie krajowego koordynatora ds. usług cyfrowych. Bez powołania nowego regulatora niezwykle trudno będzie zapewnić realizację nowych obowiązków, które wprowadzone zostaną na mocy AUC.

Xawery Konarski Xawery Konarski  

Adwokat i starszy partner w kancelarii Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy oraz wiceprezes Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji (PIIT).