CRN Dziwne uczucie, tak siedzieć w towarzystwie
prezesa branżowej organizacji, który nie jest ode mnie sporo starszy…

Michał
Kanownik Traktujemy
to jako nasz atut, bo świetnie rozumiemy się z menedżerami młodszego
i średniego pokolenia. Nadajemy na tych samych falach i działamy
bardzo dynamicznie, tak jak współczesne korporacje.

 

CRN
Krótko mówiąc: postrzegacie się bardziej jako firmę niż branżowy związek?

Michał Kanownik Działamy jak firma i dlatego uważamy się za najbardziej aktywną
organizację branżową na naszym rynku. Zajmujemy się bardzo konkretnymi
problemami, bez niepotrzebnych akademickich dyskusji. Jakiś czas temu poruszył
mnie felieton Ireneusza Dąbrowskiego, w którym zarzucił on organizacjom
branżowym brak jasno sprecyzowanych celów i ogólną bierność. Jestem
przekonany, że nie wpisujemy się w ten schemat.

 

CRN W
takim razie od czego dzisiaj oderwałem prezesa ZIPSEE? Od portalu gazeta.pl czy
czegoś ważniejszego?

Michał
Kanownik Na portale nie ma dużo czasu, bo każdego dnia zajmujemy się
nie jednym, ale wieloma tematami. Na dziś najważniejsze są dwa z nich,
czyli kwestia VAT-u oraz opłat za smartfony i tablety.

 

CRN Co
wymaga waszych dalszych działań w kwestii odwróconego VAT-u?

Michał
Kanownik Emocje, jakie towarzyszyły wchodzeniu w życie tych
przepisów, powoli opadają. Jesteśmy właśnie na etapie zbierania opinii na temat
skutków, jakie daje się dostrzec. Opracowujemy również konkretne dane opisujące
sytuację rynkową w nowych realiach. Już teraz widać, że plusom towarzyszą
istotne minusy…

 

 


CRN Nie
załatwiono wszystkich problemów?

Michał Kanownik Ta sprawa z VAT-em to jest
takie gonienie króliczka, którego nigdy nie da się na dobre złapać. Jak
zatkamy jedną szczelinę w systemie podatkowym, to zaraz obok powstaje
kolejna. Zresztą od razu zdawaliśmy sobie sprawę, że apelując o odwrócony
VAT na notebooki, tablety, smartfony i konsole, spowodujemy, iż przestępcy
przerzucą się na inne produkty. Zwracaliśmy już na to uwagę podczas prac nad
nowelizacją ustawy w Senacie.

 

CRN
Jakie kolejne produkty kręcą się na karuzeli VAT?

Michał
Kanownik Dyski twarde (SSD i HDD), procesory, kamerki go pro…
I to nie są wcale początki procederu, ale już niestety całkiem rozwinięty
„biznes”. Trzeba więc działać. Rozmawiamy właśnie z ministerstwem finansów
na temat tego, jak przeciwdziałać wspomnianemu procederowi szybciej niż
w przypadku tabletów i smartfonów. W tamtym przypadku sprawa
ciągnęła się przecież dobrych kilka lat i gdybyśmy nie naciskali urzędników,
to do dzisiaj nie byłaby załatwiona.

 

CRN Co
konkretnie teraz robicie w tej sprawie?

Michał
Kanownik Obecnie wraz z kancelarią DLA Piper opracowujemy
raport, w którym próbujemy oszacować straty dla Skarbu Państwa oraz
uczciwych firm IT. To argumenty dla urzędników ułatwiające im podjęcie
konkretnych decyzji.

 

CRN
Kiedy odwrócony VAT obejmie dyski twarde?

Michał Kanownik Gdybym to wiedział, byłbym bogatym człowiekiem (śmiech).
Niestety, nie są one wpisane na tzw. uproszczoną krótką listę produktów, na
które kraje członkowskie UE mogą swobodnie wprowadzać mechanizm odwróconego
VAT-u, bez pytania o zgodę Komisji Europejskiej. Podejmuję wszystkie
możliwe działania, by ten problem wyjaśniać, nagłaśniać i w ten
sposób przyspieszyć działania na poziomie unijnym i krajowym.

 

CRN
Wybory parlamentarne wam w tym nie pomagają…

Michał
Kanownik To prawda. Szczerze
mówiąc, jesteśmy już w zasadzie gotowi z raportem omawiającym
sytuację rynkową w segmencie dysków i procesorów, ale musimy poczekać
z działaniami na przedstawicieli nowej władzy, bo jeśli dostaną coś
w spadku po poprzedniej ekipie, nie potraktują tego priorytetowo. Wiem, że
nie brzmi to dobrze, ale taka jest praktyka i jeśli mamy być skuteczni,
musimy to brać pod uwagę.

 

CRN
Czy są jeszcze jakieś inne problemy, które niesie ze sobą mechanizm odwróconego
VAT-u?

Michał Kanownik No cóż, każde lekarstwo ma skutki uboczne. W tym przypadku to
nadmierne kontrole skarbowe. Mamy wrażenie, że urzędnicy fiskusa sprawdzają
wszystkich graczy rynkowych, zamiast skoncentrować się na nieuczciwych.
I nie zgodzę się z argumentem, jaki słyszymy od przedstawicieli
skarbówki, że jeśli przedsiębiorca jest uczciwy, to wcześniej czy później się
wybroni, więc w czym problem… Problem jest, bo uczciwe firmy marnują czas
i energię na obsługę kontrolerów, zamiast skoncentrować się na biznesie.
Dlatego staramy się objaśniać urzędnikom praktykę biznesu, bo nie może być tak,
żeby uczciwi członkowie ZIPSEE, którzy zgłosili problem karuzeli VAT
i lobbowali za skutecznym rozwiązaniem, teraz z tego powodu
cierpieli.

 

CRN
A co się udało?

Michał
Kanownik Przede wszystkim znacząco
spadł eksport (w przypadku smartfonów aż o 90 proc.), co
pozostawiło w budżecie państwa miliony złotych VAT-u. Po drugie
z rynku zniknęły dziwne oferty na supertani sprzęt mobilny. Nie ma już
firm, które zajmowały się przysłowiową pietruszką, aby nagle wystartować
z handlem elektroniką. Nastąpiła naturalna weryfikacja rynku, która
zresztą zaczęła się już wiele miesięcy temu, bo pamiętajmy, że odwrócony VAT
miał wejść w życie już 1 kwietnia br.

 

CRN
Już widać, że obroty niektórych członków ZIPSEE spadły, co może oznaczać, że…

Michał
Kanownik …nie, nie, muszę bronić naszej branży. Oczywiście pewnie
się zdarzało, że niektóre firmy nieświadomie uczestniczyły w karuzeli VAT,
kupując i sprzedając produkty o niekoniecznie legalnej historii. Ale
z oceną poczekałbym na koniec roku i dopiero wtedy ze spokojem
oceniłbym skutki nowych przepisów. Sezon wakacyjny nie jest dobrym momentem na
oceny sytuacji branży, która i tak przeżywa trudny okres. Branża metalowa
zrobiła to dopiero po około półtora roku. Nie wyciągajmy pochopnych wniosków.

 

CRN
Co pan sądzi o pomyśle split payment, a więc rozdzielaniu faktur na
te dla kontrahentów z kwotą netto oraz te dla skarbówki z kwotą VAT?

Michał
Kanownik Jestem przeciwny temu
rozwiązaniu, bo kiedy tylko VAT wpłynie na konto skarbówki, to zniknie „bat”,
którym można poganiać kontrahentów uchylających się od zapłaty pozostałej kwoty
netto. Doprowadziłoby to do dużych zaległości w płatnościach, ze szkodą
dla płynności finansowej importerów i dystrybutorów. W Polsce i tak
terminy płatności są zbyt długie.

 

CRN A
państwowy rejestr transakcji on-line?

Michał
Kanownik W tym przypadku również byłbym bardzo ostrożny. Liczba
transakcji, do których codziennie dochodzi na rynku IT czy RTV/AGD, jest tak
olbrzymia, że wprowadzanie każdej do kolejnego, nowego systemu byłoby nie tylko
uciążliwe, ale i kosztowne. Zwłaszcza że część faktur jest potem
korygowana. Obawiam się, że zrobiłby się straszny bałagan.

 

CRN
Czyli znowu pomysłodawcy nie myślą kategoriami biznesowymi?

Michał
Kanownik Rozmawiamy z urzędnikami na ten temat i staramy
się wymóc zmianę myślenia. Pamięta pan ubiegłoroczny list ministra finansów do
podatników, w którym przestrzegał ich przed podejrzanymi transakcjami?

 

CRN
Tak, pisaliśmy o tym.

Michał
Kanownik A zwrócił pan uwagę na fragment o tym, żeby
uważać na niskomarżowe transakcje? A przecież niska marża to cecha
charakterystyczna naszej branży! Niebawem przekażemy Ministerstwu Finansów
propozycję nowego listu, ale po uwzględnieniu naszych uwag, których mamy co
najmniej kilka. Poza tym minister powinien wziąć w dokumencie pod uwagę
nowe realia, po ostatnich zmianach prawnych. Mamy nadzieję, że wspólnymi siłami
przygotujemy dokument, który będzie skutecznie pomagał firmom uniknąć
podejrzanych transakcji.

 

CRN
Czy to dobrze, że wejdzie w życie zasada in dubio pro tributario?

Michał
Kanownik Na pewno dobrze, bo każda zmiana idąca w stronę
upodmiotowienia przedsiębiorcy jest istotna. Jednak diabeł tkwi
w szczegółach, a konkretnie w sposobie myślenia wielu
urzędników. Jeśli będziemy traktować wszystkich przedsiębiorców jak
potencjalnych przestępców, to same zapisy prawa nic nie pomogą. Boję się więc,
że praktyka rozminie się z teorią.

 

CRN
Przejdźmy do kwestii opłat od smartfonów i tabletów, co niestrudzenie
forsuje ZAiKS. Będą te opłaty? A jeśli tak, to w jakiej wysokości?

Michał
Kanownik My wcale nie walczymy o wysokość opłat, ale robimy
wszystko, żeby w ogóle zmienić cały system, który po prostu nie przystaje
do obecnej rzeczywistości. Przecież teraz już się nie kopiuje utworów, ale
ściąga je z sieci, na zasadzie streamingu. A zatem opłaty od
smartfonów i tabletów jako urządzeń do kopiowania są bez sensu. One nie
służą do kopiowania, tylko dają dostęp do muzyki czy filmów.

 

CRN Robicie więc strategiczny krok w tył na
zasadzie: zaraz, zaraz, co my tu o wysokości opłat, skoro to wszystko nie
ma sensu?

Michał
Kanownik Tak, zmieniamy optykę problemu, a jednocześnie bardzo
mocno podkreślamy, że skutki proponowanych działań uderzą po kieszeni
konkretnych konsumentów, a więc… wyborców. Na razie udało się przez dwa
ostatnie lata powstrzymać resort kultury od ślepego pójścia za głosem
organizacji rzekomo reprezentujących interesy artystów. Minister kultury uznał,
że temat jest zbyt kontrowersyjny, żeby podejmować pochopne decyzje. Pomogła
w tym także nasza akcja „Nie płacę za pałace”. Udało nam się zebrać 50
tys. podpisów od zwykłych ludzi, przeciwników sposobu, w jaki funkcjonuje
np. ZAiKS.

 

CRN
Niebawem wejdzie w życie nowa ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym
i elektronicznym. Kolejny bubel?

Michał
Kanownik To klasyczny przykład ustawy pisanej na kolanie, pod presją
czasu. W efekcie nowelizacja jest pełna luk i niejasności. Właśnie
przygotowujemy raport na ten temat, który przekażemy do resortu środowiska.
Rozmawiamy też z posłami, którzy najpewniej znajdą się w Sejmie
kolejnej kadencji, żeby pomogli nam przeforsować potrzebne zmiany.

 

CRN Co
trzeba zmienić?

Michał
Kanownik Na przykład wymóg odbioru zużytego sprzętu w miejscu
jego dostarczenia. Wyobraża pan sobie kuriera, który dostarcza panu nowy
odkurzacz i zabiera stary? A nawet jeśli udałoby się podpisać
stosowne umowy z przewoźnikami, to w praktyce i tak większość
odebranego w ten sposób starego sprzętu wylądowałaby w jednym
z okolicznych śmietników. To wszystko niepotrzebnie komplikuje sprawę
i podnosi koszty producentów oraz importerów.

 

CRN
To wszystko?

Michał
Kanownik Nie tak prędko. Kolejny problem to obciążenie pełną
odpowiedzialnością za błędy organizacji odzysku nie je same, ale importerów.
Jeśli więc importer wybierze niesolidną organizację, może się sparzyć, bo kara
wynosi 1,80 zł za każdy 1 kg nieodebranego sprzętu. Po kilku latach
działalności może się tego zebrać całkiem sporo. Zalecam więc wybór dobrej
profesjonalnej organizacji odzysku.

 

CRN Nic
dziwnego, skoro jesteście akcjonariuszem ElektroEko, a więc takiego
właśnie gracza…

Michał
Kanownik Nie zarabiamy na tym. Ta organizacja została powołana do
życia, aby członkowie ZIPSEE mieli partnera, który spełni za nich wymogi ustawy
w profesjonalny sposób. Tak, żeby mieli święty spokój i mogli
zajmować się biznesem.

 

CRN
Coś jeszcze?

Michał
Kanownik Nowela umożliwia
zakładom przetwarzania powtórne wprowadzanie na rynek (do ponownego użycia)
zużytego sprzętu – poza wszelkimi kontrolami jakości i nadzorem jego
producentów. Jeśli więc do klientów trafią tanie odrestaurowane buble, które na
przykład zaczną się psuć na potęgę, źle działać czy wręcz wybuchać, to ich
producent poniesie szkodę wizerunkową. A przecież nie miałby z tym
nic wspólnego! Będziemy lobbować, żeby to się zmieniło.

 

CRN
Trzeba było lobbować, zanim nowe przepisy zatwierdził parlament…

Michał
Kanownik Wskazywaliśmy powyższe zagrożenia, ale ministerstwo
środowiska tak się spieszyło, że nie chciało nas słuchać. A teraz będziemy
poprawiać ledwo co powstałe prawo…

 

CRN
Co macie w agendzie na 2016 rok?

Michał
Kanownik Oczywiście dalsze porządkowanie kwestii VAT oraz praw
autorskich, ale również nowe tematy, na przykład cyberbezpieczeństwo.

 

CRN
Cyberbezpieczeństwo?

Michał
Kanownik Nie chcę zdradzać zbyt wielu szczegółów, bo niedługo
zrobimy to oficjalnie, po dokładnym opracowaniu planu działania w tym
zakresie.

 

CRN
Plany ambitne, ale widzę, że dużego zespołu nie macie. Dacie radę?

Michał
Kanownik Musimy. Na szczęście
niedługo nawiązujemy współpracę z Uczelnią Łazarskiego, która wesprze nas
swoim autorytetem i wiedzą w kilku istotnych kwestiach. Takich, które
wymagają naukowego podejścia. Bardzo potrzebujemy takiego wsparcia ze strony
niezależnych ekspertów, czegoś w rodzaju think-tanku. Przy okazji może
warto wspomnieć, że będziemy też bliżej współpracować z Federacją
Konsumentów, żeby wspierać przedsiębiorców. Wydaje mi się, że obecnie prawo
zbyt często chroni tylko konsumentów.