Przyspieszony zwrot

Ustawodawca, chcąc zachęcić jak największą rzeszę podatników do wystawiania faktur ustrukturyzowanych, wprowadził krótszy termin zwrotu nadwyżki podatku VAT naliczonego nad należnym. Naczelnik Urzędu Skarbowego, w terminie 40 dni od złożenia przez podatnika rozliczenia, jest zobowiązany do zwrotu różnicy podatku w przypadku łącznego spełnienia poniższych warunków.

Pierwszym z nich jest wystawianie wyłącznie faktur ustrukturyzowanych, w związku z wykonywaniem czynności, dla których występował obowiązek wystawienia faktur w danym okresie rozliczeniowym (z wyłączeniem faktur dokumentujących wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość). Ponadto kwota podatku naliczonego lub różnicy podatku, nierozliczona w poprzednich okresach rozliczeniowych i wykazana w deklaracji, nie może przekraczać 3000 zł. Następny warunek wymaga, aby przez kolejne 12 miesięcy poprzedzających bezpośrednio okres, w rozliczeniu za który podatnik występuje z wnioskiem o zwrot, musi być zarejestrowany jako czynny podatnik VAT, składać za każdy poprzedni okres rozliczeniowy deklaracje VAT, jak też posiadać rachunek rozliczeniowy lub imienny rachunek w SKOK, zawarty w wykazie podatników VAT czynnych (tzw. biała lista).

Jak można dostrzec, kluczową przesłanką do ubiegania się o szybszy zwrot jest udokumentowanie niemal całej sprzedaży za pomocą e-Faktur. W praktyce często wiąże się to z dwutorowym fakturowaniem zdarzeń gospodarczych, gdyż zdecydowana większość podatników nie korzysta na zasadzie dobrowolności z KSeF.

Należy zaznaczyć, że prawo do szybszego zwrotu będzie zachowane również wtedy, gdy oprócz faktur ustrukturyzowanych została wystawiona faktura: w standardowej formie, ze względu na brak zgodności z wersją ustrukturyzowaną; uproszczona w formie paragonu, jeżeli sprzedaż rejestrowana jest na kasie fiskalnej.

Zabezpieczenie faktur

Krajowym Systemem e-Faktur zarządza Szef Krajowej Administracji Skarbowej. Faktury są przechowywane w systemie przez 10 lat od końca roku, w którym zostały wystawione. Okoliczności te sprawiają, że podatnicy nie muszą przez ten okres samodzielnie przechowywać faktur ustrukturyzowanych. Co do zasady, w tym czasie większość zobowiązań podatkowych ulegnie już przedawnieniu.

Ustawodawca powiązał zachowanie autentyczności pochodzenia i integralności w odniesieniu do e-Faktur z wykorzystaniem Krajowego Systemu e-Faktur. Podatnicy mogą w ten sposób ograniczyć środki kontroli biznesowych, które ustalają wiarygodną ścieżkę audytu między fakturą a dostawą towarów lub świadczeniem usług.

Należy zwrócić też uwagę, że system nie ma zastosowania do wszystkich kategorii dokumentów. Dla przykładu, przez Krajowy System e-Faktur nie możemy wystawić faktur RR, not korygujących czy faktur pro forma.

Podsumowanie zmian

Skuteczność wprowadzonych przepisów w dużej mierze zależy od rozwiązań informatycznych. Jeżeli pełna wersja programu będzie intuicyjna w użytkowaniu, przejście na system e-Faktur może zoptymalizować proces rozliczeń podatku VAT. Szczególnie interesującą dla podatników opcją jest brak konieczności samodzielnego przechowywania faktur. Okoliczność ta może przyczynić się do zmniejszenia kosztów związanych z archiwizacją dokumentów księgowych.

Dodatkowo, podatnicy wystawiający faktury w KSeF nie muszą przesyłać na żądanie struktury Jednolitego Pliku Kontrolnego dla Faktur (JPK_FA). Dane te są dostępne dla organów podatkowych w systemie, przez co ich przesyłanie nie miałoby uzasadnienia. Władze skarbowe w ten sposób mogą w czasie rzeczywistym zbierać informacje o przeprowadzanych transakcjach, co może być wykorzystywane przy skuteczniejszym typowaniu podatników do kontroli.

Mimo to, wprowadzone przez ustawodawcę zachęty podatkowe wydają się zbyt skromne, aby tylko z tego powodu przyciągnąć podatników do dobrowolnego stosowania KSeF. Wyśrubowane warunki przyspieszonego zwrotu podatku VAT mogą doprowadzić do tego, że instytucja ta w praktyce gospodarczej będzie martwa. Należy jednak pozytywnie ocenić uproszczenia w zakresie wystawiania faktur korygujących, co może być sporym ułatwieniem dla podatników.

Pomijając aspekty fiskalne zmian, rządzący powinni wziąć też pod uwagę kwestie związane z cyberbezpieczeństwem. Wystawianie faktur wyłącznie za pomocą dedykowanego oprogramowania może skutecznie zakłócić obrót gospodarczy w wypadku ataku hakerskiego, poprzez blokadę systemu czy wypływ danych podatników. Rezygnacja ze standardowych form wystawiania faktur może doprowadzić również do wykluczenia cyfrowego drobnych przedsiębiorców.

Bartosz Przybysz Bartosz Przybysz  

Autor jest doradcą podatkowym w Kancelarii Mentzen.