Prawie 5 mln Polaków w wieku 16-74 lat nigdy nie używało komputera, a jedną z istotnych barier są ceny sprzętu – według raportu Federacji Konsumentów na temat wykluczenia cyfrowego.

Ponadto 4,51 mln Polaków w wieku 16-74 lata (15,5 proc. tej grupy) nigdy nie korzystało z internetu, a 1,82 mln (6,2 proc.) korzysta z sieci sporadycznie, więc można ich uznać za wykluczonych częściowo.

Uczniom brakuje sprzętu

Alarmujące są dane dotyczące zdalnej edukacji – komputerów albo tabletów potrzebuje w Polsce ponad 1 mln uczniów.

Otóż według raportu 50-70 tys. nie ma w domu żadnego PC ani tabletu, a ponad 1 mln (co czwarty uczeń) musi współdzielić urządzenia z rodzeństwem lub rodzicami pracującymi w home office, co praktycznie uniemożliwia zdalną edukację – stwierdza Federacja Konsumentów.

Aż 81 proc. dyrektorów szkół przyznaje, że główny problem edukacji zdalnej polega na braku dostępu uczniów do odpowiedniego sprzętu – według danych z raportu.

W sumie liczbę młodych Polaków zmuszonych do zdalnej nauki oszacowano na ok. 5,8 mln (4,6 mln uczniów i 1,2 mln studentów). Nawet część z nich, już posiadających komputery czy tablety na własny użytek, stanowi sporą bazę do wymiany sprzętu w najbliższych latach.

Polacy w gronie najbardziej wykluczonych

Wynik Polski (15 proc. osób niekorzystających nigdy z internetu) jest znacznie poniżej średniej dla UE, wynoszącej 9 proc.

Taka duża luka cyfrowa nie oznacza jednak wiele miejsca do sprzedaży sprzętu. Jak wynika z danych, ludzie najbardziej narażeni na wykluczenie cyfrowe, czyli nie posiadający komputera, najczęściej mają niskie dochody (poniżej 2,5 tys. zł netto na gospodarstwo domowe).

Wygląda więc na to, że bez środków publicznych obejmującej infrastrukturę (jak szybki internet), sprzęt i edukację cyfrową sprzedaż do tej grupy raczej nie ruszy. Przykładem takiego wsparcia był program Zdalna Szkoła w ub.r., gdy w dwóch transzach wpompowano w rynek na zakupy laptopów i tabletów ponad 360 mln zł z funduszy unijnych.

Zakupy urządzeń to za mało, niezbędna jest edukacja z umiejętności cyfrowych. Wśród powodów braku dostępu do internetu w domu w 2019 r. na zbyt wysokie koszty sprzętu wskazało 21,6 proc. gospodarstw domowych nieposiadających internetu. Najczęściej wymieniano brak takiej potrzeby – 67,6 proc. – oraz brak odpowiednich umiejętności – 52 proc.

Zbyt wysokie koszty sprzętu i dostępu do sieci stanowią barierę zwłaszcza dla gospodarstw domowych w mniejszych miastach i na wsiach.

Zdaniem Federacji Konsumentów planowane wprowadzenie opłaty reprograficznej na urządzenia elektroniczne pogłębi cyfrowe wykluczenie najuboższych konsumentów. Organizacja jest przeciwna nowej daninie.
„Dziś ceny urządzeń w Polsce są niższe niż w państwach Europy Zachodniej, a mimo to dla wielu Polaków są za drogie” – komentuje dane Kamil Pluskwa – Dąbrowski, prezes federacji.
„Jakakolwiek podwyżka uderzy w najbiedniejszych, a to spowoduje, że próby ograniczenia wykluczenia cyfrowego będą skazane na porażkę” – ostrzega szef organizacji.

Dane pochodzą z raportu Federacji Konsumentów „Wykluczenie cyfrowe podczas pandemii. Dostęp oraz korzystanie z internetu i komputera w wybranych grupach społecznych”.