Naczelnik urzędu skarbowego będzie mógł łatwiej kontrolować konta podatników. Takie uprawnienia nadaje nowy przepis wprowadzony w ramach Polskiego Ładu. Zacznie obowiązywać od 1 lipca br.

Obecne regulacje ustawy o KAS pozwalają zaglądać fiskusowi na konta podejrzanych o przestępstwa albo wykroczenia. Wystarczyło jednak zmienić tylko jedno słowo (w art. 48) – zamiast „podejrzanego” wstawić „osobę fizyczną” i już skarbówka może zrobić z podatnikiem to, co dotychczas było dopuszczalne tylko wobec podejrzanych. Ponadto uprawnienia takie zyska dodatkowo naczelnik urzędu skarbowego (obecnie ma je szef KAS i naczelnik UCS).

Resort finansów zapewnia natomiast, że projektowane uprawnienia nie oznaczają możliwości żądania od banku informacji o rachunku wskazanej osoby na zasadzie pełnej dowolności. Będzie to możliwe w ramach postępowania przygotowawczego lub wyjaśniającego, w sprawach o przestępstwa lub wykroczenie – informuje ministerstwo. Tym niemniej będzie można prześwietlić człowieka już wtedy, gdy nie ma on zarzutów.

Eksperci wskazują, że nowe uprawnienia fiskusa grożą naruszaniem tajemnicy bankowej i nadużyciami.

Wskazywany jest też problem małych środowisk, gdzie wszyscy się znają i wieści o tym, ile trzyma w banku pan Józek czy pani Wiesia (i skąd mają aż tyle pieniędzy), mogą wyciec z urzędu i elektryzować całą okolicę.

RPO: naruszenie prywatności

Zaniepokojenie wyraził rzecznik praw obywatelskich, wskazując na ingerencję w prywatność obywateli. „Fundamentalna wydaje się ochrona życia prywatnego osoby fizycznej do czasu prowadzenia postępowania w sprawie, a nie przeciwko niej” – stwierdza RPO.

Nadane uprawnienia pozwalają skarbówce zażądać informacji od instytucji finansowych m.in. o saldzie i obrotach na rachunkach bankowych wskazanej osoby, kredytach, pożyczkach, obrotach na rachunkach maklerskich.

Ministerstwo Finansów: „nie musicie się obawiać”

Resort wyjaśnia, że zmiany ujednolicają uprawnienia KAS w zakresie dostępu do informacji bankowych, gdy skarbówka prowadzi postępowanie przygotowawcze. Przypomina, że już teraz fiskus może zaglądać na rachunki bankowe. Zapewnia też, że nie ma mowy o dowolności działania.

„Organy KAS prowadzą takie postępowanie jedynie w przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zabronionego i co ważne, po formalnym wszczęciu postępowania przygotowawczego” – twierdzi resort.

Jak zapewnia MF, zmieniany przepis art. 48 ustawy o KAS „nie może być stosowany bez uzasadnionej przyczyny i bez powiązania z popełnionymi czynami, które są przedmiotem postępowania przygotowawczego prowadzonego w sprawie osoby podejrzewanej o popełnienie tych czynów”.

„Podatnicy nie muszą się obawiać wprowadzanej zmiany przepisów” – uspokaja resort, twierdząc że tajemnica bankowa i skarbowa będzie przestrzegana.