W środę 30 sierpnia w Ministerstwie Finansów doszło do spotkania na szczycie przedstawicieli branży IT, resortu finansów, skarbówki oraz firm ubezpieczeniowych. Pojawili się szefowie bądź osoby z zarządów największych dystrybutorów (m.in. AB, ABC Data, Action, Komputronik, NTT), prezes ZIPSEE, przedstawiciele Podkomisji Ubezpieczeń Należności Polskiej Izby Ubezpieczeń, a ze strony rządowej był obecny wiceminister finansów Paweł Gruza, wiceszef Krajowej Administracji Skarbowej Piotr Walczak oraz dyrektor departamentu podatków od towarów i usług w resorcie, Wojciech Śliż. Omawiano sytuację w branży.

Piotr Walczak miał dobre wieści – w ocenie KAS ryzyko oszustw podatkowych w branży elektronicznej diametralnie spadło. Według niego to zasługa działań uszczelniających system podatkowy i efektywnej walki z karuzelami VAT.

Wiceszef skarbówki uspokajał przedsiębiorców, że dzięki nowym wytycznym administracji skarbowej zmieniło się podejście do kontrolowanych firm. Jego zdaniem przedłużające się i przewlekłe kontrole skarbowe wśród polskich dystrybutorów elektroniki to „problem historyczny”. Co więcej, w ocenie Piotra Walczaka ryzyko dla branży jeszcze bardziej zmniejszy wprowadzenie mechanizmu podzielonej płatności (split payment), które ma na celu eliminację wyłudzeń VAT. Zasada ta ma wejść w życie w kwietniu 2018 r.

„Dobrze, że przedstawiciele ubezpieczycieli to usłyszeli” – komentuje uczestnicząca w spotkaniu prezes ABC Daty, Ilona Weiss.

Ocena skarbówki to bowiem dobra wiadomość dla branży nie tylko dlatego, że prawdopodobnie spadnie ryzyko wejścia uczciwych firm w sidła mafii vatowskich. Mniejsze ryzyko oszustw może skłonić ubezpieczycieli do złagodzenia polityki wobec branży, które ostatnio przejawiało się cięciem limitów kredytowych, co ograniczyło możliwości rozwoju firm, a mniej odporne wpędziło w problemy finansowe.

Jaka jednak będzie ich reakcja na informacje z organów skarbowych, na razie nie wiadomo. Warto też zauważyć, że z uwagi „problem historyczny” związany z karuzelami VAT na elektronice, kontrole skarbowe w branży obejmują i wciąż mogą objąć transakcje z minionych lat, gdy częściej dochodziło do wyłudzeń (na co wskazuje choćby raport sporządzony dla ZIPSEE w 2014 r.).

Banki zaostrzają warunki

Ubezpieczenia należności były jednym z głównych problemów omawianych podczas spotkania. Znaczenie kredytu kupieckiego dla branży staje się newralgiczne tym bardziej, że obecnie banki radykalnie zaostrzają warunki kredytowe dla przedsiębiorstw z tego sektora, na co wskazuje analiza rynku kredytowego w III kw. 2017 r. (Departament Stabilności Finansowej NBP, lipiec 2017).

Zaznaczano, że przedsiębiorstwa ICT działając na niewielkich marżach stają się niezwykle wrażliwe na ograniczenia w finansowaniu, zarówno w postaci kapitału dostarczanego przez banki, jak i kredytu kupieckiego od dostawców korzystających z polis ubezpieczenia należności handlowych. Dzieje się tak m.in. z powodu działań fiskusa. Branże narażone najbardziej na ryzyko wystąpienia karuzel podatkowych i gdzie kontrole skarbowe są wzmożone mają coraz większy problem z ubezpieczeniem należności.

Prezes ZIPSEE „Cyfrowa Polska” zwracał uwagę, że taka sytuacja sprzyja zagranicznym koncernom, a ogranicza możliwości polskich firm z branży.

„Polska dystrybucja elektroniki bardzo dobrze radzi sobie z zagraniczną konkurencją, jednak obniżanie limitów ubezpieczeń transakcji preferuje zagraniczne koncerny, które nie mają problemu z ryzykiem generowanym przez działanie oszustów i kontrole skarbowe. To może poważnie zaszkodzić polskim firmom z naszej branży” – podkreślał podczas spotkania w Ministerstwie Finansów prezes ZIPSEE „Cyfrowa Polska” Michał Kanownik.

Z kolei wiceminister finansów Paweł Gruza zapewnił, że do czasu wprowadzenia split payment resort finansów zaproponuje przedsiębiorcom rozwiązania, dzięki którym będzie łatwiej im określić uczciwość kontrahentów. Służyć ma temu m.in. lista podmiotów skreślonych z rejestru VAT, a także lista aktualnych podatników VAT. Pomocny również dla biznesu ma być projektowany właśnie przez Ministerstwo Finansów kodeks dobrych praktyk.

Będą wytyczne dla urzędników
Uczestnicy spotkania uzgodnili, że będą wspólnie pracować nad wytycznymi dla kontrolerów skarbowych dotyczącymi prowadzenia kontroli skarbowych w branży elektronicznej. Mają one pomóc urzędnikom skarbowym bliżej poznać specyfikę sektora i wykazać, jaki typ transakcji może dla nich być podejrzany, a jaki nie.