Udział małych i średnich ISP w rynku stacjonarnych usług dostępu do Internetu rośnie. Na koniec 2021 r. osiągnął rekordowe 38 proc. W czasie pandemii, w latach 2020-2021, na 900 tys. sprzedanych usług 530 tys. (59 proc.) stanowiły te oferowane przez mniejszych dostawców – według raportu Audytela.

Trzy główne wyzwania dla operatorów

Operatorzy mierzą się jednak z coraz większymi wyzwaniami, takimi jak niski poziom cen, nasycenie sprzedaży usług, a także konkurencja ze dostawców OTT (over-the-top) – zauważają analitycy Audytela. Na to nakładają się duże potrzeby inwestycyjne – w 2021 r. brakowało zasięgu NGA (sieci nowej generacji) w 21,8 proc. gospodarstw domowych (3,1 mln), głównie w obszarach wiejskich.

Mali ISP mają 80 proc. zasięgów, ale dostali 18 proc. grantów

Mali i średni ISP radzą sobie dobrze pomimo że w niewielkim stopniu uwzględniają ich projekty Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa, z którego środki płyną głównie do dużych graczy.

Według Audytela najwięcej środków z naborów II-IV działania 1.1 POPC uzyskali: Inea i Fibee (33%), Nexera (16,9%), Orange (14,3%) oraz Netia (12,3%). Operatorzy z sektora MŚP otrzymali 18,5% środków.

„To wartość nieproporcjonalna w stosunku do udziałów w rynku, szczególnie jeśli weźmiemy pod uwagę, że mali i średni operatorzy są liderem pod względem budowy sieci światłowodowych w mniejszych miastach i obszarach wiejskich” – zwracają uwagę analitycy.

W 9,8 tys. miast w Polsce (55 proc. miast) zakończenia światłowodowe operatorów MŚP stanowią ponad 80 proc. wszystkich zasięgów światłowodowych.

W latach 2016-2020, operatorzy MŚP objęli swoim zasięgiem 1,8 mln na 3,2 mln wszystkich punktów adresowych, tj. odpowiadają za 56 proc. inwestycji światłowodowych w ostatnich 5 latach. Audytel szacuje łączną wysokość nakładów inwestycyjnych poniesionych przez nich w tym okresie na 4,2 – 6,9 mld zł.

Obecnie 60 proc. zakończeń budynkowych sieci światłowodowych należy do małych i średnich operatorów.

Odpowiadają za ponad połowę inwestycji

Z danych Audytela wynika, że cyfryzacja przyśpieszyła w ogromnej mierze dzięki mniejszym operatorom i ich inwestycjom.  

W ostatnich trzech latach prawie milion gospodarstw domowych kupiło łącza FTTH od firm MŚP – głównie mieszkańcy obszarów wiejskich i miasteczek, czyli tam, gdzie internet mobilny nie zapewnia wystarczającej jakości niezbędnej do pracy i nauki zdalnej.

Firma doradcza zwraca uwagę, że na tych terenach efekty inwestycji dużych operatorów, realizowanych ze środków Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa, były niewielkie. Szacuje się, że na 3,2 mln adresów z dostępem światłowodowym, zaledwie około 20 proc. to wynik dofinansowanych programów POPC.

Płacą wyższe podatki i zatrudniają

Według szacunków firmy doradczej, na każde 1 tys. zł przychodów operatorów MŚP 13,66 zł wraca do samorządów w postaci CIT. W przypadku dużych graczy są to 42 gr na każdy 1 tys. zł. Podobnie jest z zyskiem z działalności telekomunikacyjnej. W przypadku mniejszych operatorów wraca on do lokalnych społeczności, średnio stanowiąc 6,4 proc. przychodów w latach 2018-2020. Tymczasem duże firmy w tym okresie sumarycznie notowały stratę.

Mali i średni operatorzy mają również większy wpływ na ograniczenie bezrobocia. Według Audytela, sektor MŚP przeznaczył 16,4 proc. przychodów na zatrudnienie, podczas gdy duzi operatorzy 11,5 proc.

Mali i średni operatorzy budują lokalnie

Według raportu w Polsce ponad 3,1 mln gospodarstw domowych nie ma dostępu do szerokopasmowego Internetu. Z wyliczeń Audytela wynika, że operatorzy MŚP mają potencjał do budowy ponad 300 tys. zakończeń światłowodowych rocznie i to bez finansowania ze środków publicznych. W przypadku, gdyby to dofinansowanie otrzymali, ten potencjał byłby znacząco większy.

To ważna informacja w kontekście planowanych inwestycji – Polska ma otrzymać na budowę sieci szerokopasmowych 2 mld euro – 1,2 mld euro z KPO na podłączenie adresów tam, gdzie nie ma sieci szerokopasmowych i 0,8 mld euro z FERC (Fundusz Europejski na Rozwój Cyfrowy) na modernizacje istniejących sieci szerokopasmowych. W obu programach mają powstać sieci umożliwiające podłączenie do Internetu o prędkości co najmniej 100 Mbps, z możliwością rozwoju do sieci gigabitowych.

Rynek IT będzie rósł szybciej niż PKB

Według Audytela w nadchodzących latach wzrost segmentu IT będzie wyższy niż wzrost PKB. W 2024 r. łączna wartość rynku TMT (telekomunikacja, media, technologia), tj. komunikacji elektronicznej, IT i gier, przekroczy 100 mld zł. Prognoza zakłada, że zasięg szybkiego internetu stacjonarnego wzrośnie niemal trzykrotnie – z obecnych kilkunastu do blisko 50 proc.

——————————–

Dane zawiera raport Audytela „Stan rynku telekomunikacyjnego. Rola sektora MŚP”.