Według raportu PwC „Ciemna strona mocy, czyli kto i jak oszukuje polskie firmy. Badanie przestępczości gospodarczej 2016” 36 proc. polskich firm przyznaje, że w ciągu ostatnich 2 lat padło ofiarą nadużyć, z tego 65 proc. przypadków dotyczyło sprzeniewierzenia aktywów, a 32 proc. – cyberprzestępczości. Mimo że coraz więcej firm dostrzega ryzyko zagrożeń informatycznych (w 2009 r. – 30 proc., w 2016 r. – 61 proc.), to nadal 38 proc. rodzimych przedsiębiorstw nie zdołało zapobiec atakom w ciągu ostatnich 2 lat.

Na trzecim miejscu znalazły się przekręty związane z zakupami oraz księgowe (po 29 proc.).

Wciąż częstym zjawiskiem jest korupcja – 16 proc. respondentów przyznało, że w ostatnich 2 lat ktoś prosił ich o wręczenie łapówki, a 18 proc. jest przekonanych, że straciło kontrakt na rzecz konkurenta, który wręczył łapówkę. Ponadto 33 proc. badanych spodziewa się doświadczyć zjawiska korupcji w najbliższych 2 latach. 

Kim są sprawcy nadużyć? Po raz pierwszy od początku prowadzenia badania za większość incydentów były odpowiedzialne osoby spoza firmy (57 proc.). Z kolei oszuści z wewnątrz organizacji to w 20 proc. przedstawiciele kadry kierowniczej.

Konsekwencje finansowe nadużyć w firmach są ogromne: 22 proc. straciło pomiędzy 400 tys. zł a 4 mln zł, a kolejne 22 proc. zanotowało stratę 4 mln zł i więcej. Spora grupa respondentów (9 proc.) nie wie, jakie straty ponosi.

Nie tylko finanse firm są zagrożone – 69 proc. respondentów przyznaje, że tego typu incydenty obniżają morale pracowników, 53 proc. zwraca uwagę na pogorszenie relacji biznesowych, a 30 proc. – na negatywny wpływ na reputację marki.

IT ma ochronić firmy
Według badania coraz więcej firm podchodzi systemowo do monitorowania i kontroli procesów biznesowych oraz inwestuje w odpowiednie rozwiązania. Rośnie znaczenie analizy danych w wykrywaniu nieprawidłowości (21 proc. ). To najczęstszy sposób wykrywania nadużyć (w 2014 r. sięgało po niego 3 proc. pytanych). W porównaniu z badaniem z 2014 r. znacznie wzrosła także rola zarządzania ryzykiem nadużyć (15 proc.) oraz odpowiednie systemy IT (12 proc.).

Eksperci PwC zwracają uwagę, że dla zapewnienia bezpieczeństwa w polskich firmach można zrobić jeszcze więcej. Z danych zebranych w raporcie wynika, że co piąte przedsiębiorstwo nie przeprowadza oceny ryzyka nadużyć, a 23 proc. nie było w stanie określić, czy taka ocena odbywa się w ich firmach. 

„W dobie postępującej cyfryzacji narzędzia analityczne będą stanowiły nieocenione wsparcie w przeciwdziałaniu i walce z przestępstwami gospodarczymi. W związku z tym wzrastać będzie rola m.in. strategicznego podejścia do zarządzania ryzykiem nadużyć w organizacji, w tym gromadzenie i analiza danych” – komentuje Marcin Klimczak, partner, lider zespołu usług śledczych i zarządzania ryzykiem nadużyć w PwC.