Gdy firma ma zaległości finansowe, Urząd Skarbowy może zastosować ulgi dotyczące spłaty zobowiązań: odroczenie terminu płatności, rozłożenie całej kwoty na raty, a nawet umorzenie zaległego podatku, odsetek oraz opłaty prolongacyjnej. Nie ma co liczyć na to, że fiskus odpuści nam duże pieniądze – średnia suma umorzenia to 2 tys. zł, rozłożyć na raty można zaległości do ok. 10 tys. zł. Odroczenie płatności jest możliwe do kwoty 50 tys. zł. Decyzja o skorzystaniu z jednej z tych ulg jest uznaniowa i w każdym przypadku musi być uzasadniona ważnym interesem podatnika lub społecznym.

Ulga z interesem
„Ważny interes” nie ma ścisłej definicji, co daje dużą swobodę interpretacji. – Dzięki analizie wielu wyroków sądowych można dojść do wniosku, że z ważnym interesem mamy do czynienia wtedy, gdy podatnik utracił możliwość zarobkowania albo swój majątek. Muszą to być okoliczności nadzwyczajne, na które zainteresowany nie miał wpływu – wyjaśnia Agata Łapińska, menadżer działu podatkowego w ASB Tax. Na podatniku ciąży obowiązek zgromadzenia wszelkich danych niezbędnych do potwierdzenia swojej trudnej sytuacji. Podatnik nie może liczyć na ulgi, jeśli ma źródło dochodu. 

Z kolei „Interes publiczny” to szeroko rozumiane działanie w interesie państwa. – Przesłanka „interesu publicznego” występuje wtedy, gdy uregulowanie zaległości doprowadzi podatnika do konieczności skorzystania z pomocy społecznej. Czyli w rezultacie Skarb Państwa zostanie obciążony kosztami późniejszej pomocy dla podatnika – mówi Agata Łapińska. Taka sytuacja powinna obligować fiskusa do przyznania ulgi w spłacie.

Kiedy rozłożyć, a kiedy umorzyć?
Orzecznictwo sądów sugeruje, że rozłożenie zaległości na raty powinno sprzyjać dalszej spłacie zobowiązań. Trudno jednak się z nich wywiązać, gdy miesięczne przychody podatnika są równe jego wydatkom. – W takich przypadkach organy podatkowe najczęściej decydują się na całkowite umorzenie zaległości – twierdzi przedstawicielka ASB Tax.

Pomoc de minimis
Organ podatkowy powinien dokonać analizy możliwości udzielenia ulgi w spłacie zaległości podatkowej firmie, która złoży wniosek o pomoc. Możliwe jest to w przypadku, gdy dotychczas umarzane kwoty nie przekroczyły 200 tys. euro. w dowolnym okresie 3 lat budżetowych (dla firm z sektora transportu drogowego – 100 tys. euro). Z pomocy są wyłączone niektóre rodzaje działalności (np. związane z rybołówstwem). 

Gdyby organ skarbowy odmówił przyznania ulgi, podatnik może złożyć skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Ze względu na uznaniowy charakter decyzji kontrola jej zasadności sprowadza się do oceny, czy organ podatkowy uwzględnił wszystkie czynniki wskazujące na ważny interes podatnika lub publiczny. Sąd odwoławczy sprawdza również, czy nie naruszono zasady swobodnej oceny dowodów. Kontroli nie podlega uznanie samo w sobie, ale sposób, w jaki zebrano i rozpatrzono materiał dowodowy. Badane jest też uzasadnienie stanowiska skarbówki.