"Wykorzystanie chmury przez polskie przedsiębiorstwa jest w początkowej fazie. Jesteśmy na początku drogi, sprawy nabierają tempa" – mówił Jakub Garszyński, lider usług Cloud w Deloitte, podczas wirtualnej prezentacji danych z raportu Deloitte i ICAN Institute "Chmura Publiczna w Polsce”, zrealizowanego przy wsparciu Google Cloud.

Wynika z niego, że z chmury obliczeniowej korzysta 31 proc. polskich firm, a kolejne 22 proc. zamierza je wdrożyć w ciągu najbliższych 3 lat. Warto zaznaczyć, że badania ukończono w marcu br. tuż przed pandemią.

Dane pokazują, że polskie firmy jak na razie ostrożnie pochodzą do chmury – większość (73 proc.) z badanych przedsiębiorstw trzyma w chmurze najwyżej 20 proc. zasobów. Zaledwie 2 proc. przeniosło ponad połowę zasobów do chmury.

"Strategii, że firmy wszystko przeniosły do chmury, na polskim rynku jeszcze nie ma" – uważa ekspert Deloitte, wskazując na duże podmioty. "Nie ma u nas organizacji, które pozamykały swoje data center i w 100 proc. zmigrowały do chmury".

Urszula Leciejewska, szefowa sprzedaży partnerskiej w Europie Środkowo-Wschodniej w Google Cloud, dodaje natomiast, że takie zjawisko już pojawia się w sektorze MŚP.

"Ich świadomość chmury jest wysoka" – podkreśla przedstawicielka Google'a.

Dodaje, że już w czasie pandemii szczególnie widać zainteresowanie rozwiązaniami zwłaszcza w takich branżach jak retail (e-commerce) i finanse, a także w ochronie zdrowia.

Liderzy już w chmurze

Aż 90 proc. firm, które uważają się za liderów rynku w swoich branżach, korzysta z chmury. W ich opinii chmura to nie tylko efektywne rozwiązanie infrastrukturalne, ale też sposób na zwiększenie innowacyjności i dynamiki działania organizacji.

Szefowie działów IT, którzy wzięli udział w badaniu, wskazują na trzy trendy wpływające na wzrost popularności usług cloud computingu:

? Upowszechnienie technologii w biznesie.
Liderzy technologii – największe firmy – mówią o sobie jak o firmach technologicznych, wskazują na synergię technologii i biznesu w różnych obszarach działania. Zauważalne też są rosnące oczekiwania zarządów dotyczące wykorzystania najnowszych technologii w taki sposób, aby zbudować przewagę konkurencyjną.

? Zmienność rynkowa
Istotna jest dla nich potrzeba coraz wiekszej wydajności systemów i dostępu do danych w czasie rzeczywistym, co generuje dużą wartość – możliwość szybkiej reakcji na zmiany.

? Zmiana roli IT
Od działów IT wymaga się podnoszenia efektywności – zarówno na płaszczyźnie projektowej, jak i kosztowej oraz zaangażowania w biznes, a zadania administracyjne, które pochłaniają czas i zasoby jednostek IT w tradycyjnych systemach, schodzą na drugi plan.

Jak zauważano podczas prezentacji, często słychać od klientów, że nowe rzeczy wymagają zasobów.

"Dlatego zrobienie w tradycyjnym środowisku czegoś nowego jest dużym wyzwaniem" – zaznacza ekspert Deloitte.

Przesunięcie działów IT bliżej biznesu pozwala szybciej i elastyczniej budować rozwiązania. Widzą, że środowiskiem chmurowym łatwiej się zarządza.

Polskie przedsiębiorstwa ostrożniejsze niż światowe

"Okazuje się, że do chmury publicznej większe zaufanie mają organizacje z kapitałem międzynarodowym. Korzystają z niej znacznie częściej niż przedsiębiorstwa będące w całości w polskich rękach. Co więcej, aż 88 proc. firm międzynarodowych, które już wdrożyły chmurę, planuje dalszą migrację w kolejnych 3 latach i przeniesienie do niej kluczowych systemów w ciągu najbliższych 5 lat" – informuje Jakub Garszyński.

 

Firmy zaskoczone korzyściami

Polskie firmy, które już korzystają z chmury, są pozytywnie zaskoczone korzyściami, które przekraczają ich oczekiwania – przekonywano podczas prezentacji. Jako największe benefity wskazują skalowalność i elastyczność (68 proc.), uproszczenie zarządzania środowiskiem IT (50 proc.) i oszczędność kosztów (46 proc.). Kolejne to uproszczenie architektury (44 proc.) i przyspieszenie innowacji (36 proc.).

"Za granicą ten ostatni element mocniej wybrzmiewa, to będzie zmieniać się w czasie także u nas" – przewiduje przedstawiciel Deloitte.

Dodaje, że pewnie kilka lat temu koszty dla polskich firm byłyby na 1 miejscu.

 

Optymalizacja kosztów schodzi na dalszy plan

"Na początku adopcji chmury koszty to istotny parametr, ale po rozpoczęciu korzystania z cloudu ten aspekt przestaje być tak istotny, wybrzmiewają inne benefity" – zaznacza menedżer.

"W opinii naszych respondentów optymalizacja kosztowa mocno traci na znaczeniu przy kolejnych wdrożeniach. To sugeruje, że chmura w coraz większym stopniu nabiera znaczenia jako narzędzie zwiększające szybkość i efektywność działania, a w mniejszej skali jako sposób na ograniczanie kosztów. Pozwala na zwiększenie dynamiki organizacyjnej w obszarze wsparcia IT, a jej wdrożenie zmienia sposób funkcjonowania w wielu obszarach firmy" – mówi Jakub Garszyński.

 

Bezpieczeństwo wciąż niedoceniane

Tylko 9 proc. postrzega chmurę jako zwiększającą bezpieczeństwa systemów i danych. To odróżnia polski wynik od badań realizowanych przez Deloitte na dojrzałych rynkach, gdzie chmura jest coraz bardziej postrzegana jako rozwiązanie poprawiające bezpieczeństwo w chmurze, a nie utrudniające.

"Użytkownicy chmury korzystają z niej, budując swoją strategię bezpieczeństwa" – mówi ekspert Deloitte, nawiązując do podejścia przedsiębiorstw na dojrzałych rynkach.

Dlaczego firmy budują cloud

Aż 82 proc. firm w Polsce korzystających z chmury, pytanych przez Deloitte, uważa, że rozwiązanie to wpłynęło na wzrost innowacyjności ich firmy. Najistotniejszymi powodami, dla których organizacje decydują się inwestować w tworzenie architektury cloudowej po raz pierwszy, jest zwiększenie skalowalności i dostępności mocy obliczeniowych – czyli ten czynnik powtarza się jako kluczowy – oraz optymalizacja kosztowa.

Kierowało się tym odpowiednio 54 proc. i 51 proc. badanych. Natomiast najbardziej istotnym powodem dalszej migracji była możliwość dostępu do danych w czasie rzeczywistym. Takiej odpowiedzi udzieliło aż 59 proc. szefów IT. Nieco ponad połowa dążyła do zwiększenia skalowalności, a kolejne 46 proc. zainwestowało w chmurę ze względu na możliwość swobodnego zarządzania dostępem do aplikacji i mocy obliczeniowych.

Wciąż wiele obaw i wyzwań

Jednocześnie 46 proc. badanych szefów IT, mimo ewidentnych korzyści z przeniesienia zasobów do chmury publicznej, nadal ma opory przed jej wdrożeniem. Wątpliwości dotyczą przede wszystkim bezpieczeństwa (41 proc.). Co trzeci badany obawia się trudności technicznych w obszarze integracji i złożoności w architekturze systemów chmurowych.
 
"W przypadku firm dopiero rozważających wdrożenie chmury, 43 proc. z nich ma wątpliwości dotyczące bezpieczeństwa. W przypadku respondentów z sektora bankowego i ubezpieczeniowego, podlegających regulacjom KNF, wiele przedsiębiorstw wskazało na trudności natury regulacyjnej, a 32 proc. ankietowanych wśród barier wymienia także wzrost kosztów w trakcie wdrożenia" – mówi Mariusz Smoliński, dyrektor działu badań i analiz ICAN Institute.

 

Polskie przedsiębiorstwa identyfikują chmurę z danymi

Największą wartością chmury dla respondentów są operacje na danych w dużej skali (jak magazynowanie, przetwarzanie, analityka). Jak zauważa Jakub Garszyński, nie wybrzmiał jeszcze aspekt sztucznej inteligencji "To prawdopodobnie przyjdzie w najbliższym czasie" – ocenia.

 

Niezbędne kompetencje

Zdaniem zapytanych szefów IT największym wyzwaniem, jakie napotkali, wdrażając chmurę publiczną, było zaprojektowanie opartego na niej środowiska cyfrowego. Tak uważają aż prawie trzy czwarte badanych.

Na drugim miejscu wśród wyzwań znalazła się analiza obecnego środowiska pod kątem optymalizacji kosztowej posiadanych zasobów, relacji między nimi i polityki backup, czyli związanej z tworzeniem kopii zapasowych (67 proc.). Dla 58 proc. zapytanych trudność stanowi także stworzenie strategii migracji dla poszczególnych serwerów i usług.

Jednym z kluczowym wyzwań jest rozwój nowych kompetencji w organizacjach. Jasno identyfikują potrzebę ich zbudowania. Widzą też możliwość zmiany tego, czym działy IT mogą się zajmować – od administrowana do wsparcia biznesu.

Jako barierę w adopcji chmury wskazano także regulacje, ale większość firm uważa, że potrafi poradzić sobie z tą kwestią, więc problem zgodności nie jest aż tak wielką przeszkodą w dążeniu do chmury, jak się czasem wydaje – tak przynajmniej wynika z badania.

Ci, którzy nie korzystają z chmury publicznej, jako największą obawę, która ich powstrzymuje wskazują na bezpieczeństwo systemów i danych (43 proc.). Uważają również, że integracja systemów będzie trudna (38 proc.), a koszty chmury będą rosły (32 proc.).

Jak pokazuje badanie, lęki przestają mieć znaczenie po migracji pierwszych systemów do chmury – wówczas już tylko 12 proc. obawia się o bezpieczeństwo, a o integrację systemów – do 16 proc., o koszty – 8 proc.

 

Szefowie IT zwykle odpalają chmurę

Z raportu wynika, że to dyrektor IT najczęściej inicjuje działania dotyczące przenoszenia zasobów do chmury. Z tego też powodu duże znaczenie mają jego osobowość, pozycja w firmie i umiejętności negocjacyjne.

"Silna pozycja działów IT ma znaczący wpływ na poziom technologicznej dojrzałości całego przedsiębiorstwa" – mówi Urszula Leciejewska, szefowa sprzedaży partnerskiej w Europie Środkowo-Wschodniej w Google Cloud.

Zaznacza, że potrzeba biznesowa skłoniła do przeprowadzki do środowiska chmurowego. Np. w e-commerce są piki sprzedażowe.

"Ci klienci zrozumieli, że odpowiedź na wyzwania biznesowe jest w chmurze" – mówi szefowa kanału patnerskiego Google Cloud.

Dla klientów, gdy zaczną używać chmury, dostęp do danych w czasie rzeczywistym staje się największą zaletą (54 proc.), a koszty schodzą na dalszy plan.

 

Co trafia do chmury

Najczęściej do chmury w polskich firmach trafiły rozwiązania biurowe (54 proc. – jak współpraca, back office), środowiska zapasowe (48 proc. – disaster recovery, kopie systemów IT, backup), archiwizacja danych (48 proc.) i środowiska testowe (46 proc.).

Zatem część z tych rzeczy to środowiska zapasowe i nieprodukcyjne. To, jak zauważono, będzie to się zmieniać w kierunku produkcyjnych środowisk.

 

Multi-cloud w powijakach

Firmy najczęściej korzystają z usług jednego dostawcy chmury (84 proc.).

"Dlatego, że chcą mieć jeden standard architektury, systemów, bezpieczeństwa. Jeden dostawca jest w stanie lepiej poprowadzić organizacje w adopcji chmury" – wyjaśnia ekspert ICAN Institute.

Według badania 16 proc. organizacji korzysta z multi-cloudu, a motywacją jest głównie zabezpieczenie usługi (70 proc.) do świadczenia w sposób ciągły – dostęp do usługi aternatywnego dostawcy. Kolejne plusy to dostęp do rozwiązań innych dostawców i możliwość negocjacji ceny.

"Skoro wyzwaniem są kompetencje do chmury, to w przypadku multi-cloudu są to wymagania do kwadratu" – zauważa ekspert Deloitte, nawiązując do wcześniejszych danych z badania.

"Rynek narzędzi wsparcia dopiero się rozwija. Jest mało doświadczeń z zarządzania multi-cloduem i to nie tylko na polskim rynku" – podkreśla.

Uważa, że multi-cloud jest bardziej na etapie koncepcji docelowej architektury.

"Bardziej multi-cloud bym postrzegał jako podejście, że nie trzymamy w jednej chmurze wszystkiego. Nie budujemy oczekiwania, że wszystko jest tak samo łatwo dostępne" – uważa ekspert.

Z multi-cloud korzystają natomiast firmy tzw. cloud native – stwierdzono podczas prezentacji.

 

Raport “Chmura Publiczna w Polsce” przygotował Deloitte i ICAN Institute wraz z partnerem merytorycznym – Google Cloud. Badania przedstawione w raporcie przeprowadzono w 200 polskich firmach z udziałem dyrektorów IT w okresie 12.2019-3.2020 r.